काठमाण्डौ ।
अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आइएमएफ) ले पछिल्लो रिपोर्टमा उच्च नकारात्मक जोखिमलाई उजागर गर्दै पाकिस्तानको आर्थिक भविष्यका बारेमा कडा चेतावनी जारी गरेको छ । नयाँ दीर्घकालीन कार्यक्रममा पाकिस्तानी सरकार र आइएमएफबिच वार्ता हुनुअघि जारी गरिएको प्रतिवेदनले देशको स्थिरता र यसले सामना गर्ने चुनौतिको चिन्तालाई जोड दिएको छ ।
आइएमएफ स्टाफ रिपोर्टअनुसार, “नकारात्मक जोखिम उच्च छन् । नयाँ सरकारले एसबिए (स्ट्यान्डबाइ व्यवस्था) नीतिहरू जारी राख्ने सहनुभूति देखाएको भए पनि राजनीतिक अनिश्चितता महत्त्वपूर्ण रहेको छ । आएएमएफले नीति निर्माणमा गहिरो प्रभाव पार्ने र जीवनयापनको उच्च लागत र अन्य राजनीतिक जटिलतालाई ध्यानमा राख्दै अघि बढ्नु पर्ने चेतावनी जारी गरेको छ ।
आइएमएफ स्टाफ रिपोर्टअनुसार, “नकारात्मक जोखिम उच्च छन् । नयाँ सरकारले एसबिए (स्ट्यान्डबाइ व्यवस्था) नीतिहरू जारी राख्ने सहनुभूति देखाएको भए पनि राजनीतिक अनिश्चितता महत्त्वपूर्ण रहेको छ । आएएमएफले नीति निर्माणमा गहिरो प्रभाव पार्ने र जीवनयापनको उच्च लागत र अन्य राजनीतिक जटिलतालाई ध्यानमा राख्दै अघि बढ्नु पर्ने चेतावनी जारी गरेको छ । बाह्य वित्तपोषणमा कमी आएसँगै नीतिगत गिरावटले ऋण दिगोपनतर्फको पाकिस्तानी प्रगतिलाई पछाडि हटाई विनिमय दरमा दबाब दिन सक्ने आइएमएफले चेतावनी दिएको छ । यसबाहेक, बाह्य स्थिरता उच्च मूल्य, ढुवानी अवरोध र कडा विश्वव्यापी वित्तीय अवस्थाहरूजस्ता कारकद्वारा खतरामा भएकाले राष्ट्रको वित्तीय चुनौतीलाई बढाउन सक्ने डन पत्रिकाले जनाएको छ ।
वर्तमान परिस्थितिलाई जोड दिँदै, आइएमएफले कार्यक्रमपछिको बाह्य वित्तपोषणको समयमै वितरणको महत्त्वलाई जोड दिन्छ । पाकिस्तानले हालै तीन अर्ब डलरको कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ भने प्रधानमन्त्री शाहबाज सरिफले आर्थिक समस्यालाई सम्बोधन गर्न दीर्घकालीन व्यवस्थाको आवश्यकतालाई जोड दिएका छन् । वर्तमान परिस्थितिलाई जोड दिँदै, आइएमएफले कार्यक्रमपछिको बाह्य वित्तपोषणको समयमै वितरणको महत्त्वलाई जोड दिन्छ । पाकिस्तानले हालै तीन अर्ब डलरको कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ भने प्रधानमन्त्री शाहबाज सरिफले आर्थिक समस्यालाई सम्बोधन गर्न दीर्घकालीन व्यवस्थाको आवश्यकतालाई जोड दिएका छन् ।
गत वर्षको गर्मीमा, पाकिस्तानका पूर्वनिर्धारित योजना कमी भएकाले अर्थतन्त्र स्थिर भएको छ, । मुद्रास्फीति मे मा ३८ प्रतिशतको उच्च रेकर्डबाट अप्रिलमा लगभग १७ प्रतिशतमा झरेको छ । यद्यपि, उच्च वित्तीय स्थिरताले गर्दा चुनौती जारी छन् । जुन गत वर्षको नकारात्मक वृद्धिको तुलनामा यस वर्ष करिब दुई प्रतिशत कमी हुने अनुमान गरिएको छ ।
चुनौतिलाई सम्बोधन गर्न, पाकिस्तानले आईएमएफबाट कम्तिमा छ अर्ब डलर मागसहित लचिलोपन र स्थिरता ट्रस्ट अन्तर्गत कोषबाट थप वित्तपोषणको अनुरोध गर्ने अपेक्षा गरिएको डनले जनाएको छ । एजेन्सी